Dlaczego uchodźcy potrzebują pomocy w znalezieniu domu? Jak możesz im pomóc i dlaczego to takie ważne?
Obóz dla uchodźców na berlińskim lotnisku Tempelhof (fot. Justyna Chmielewska)
Bezpieczeństwo i dach nad głową to podstawowe potrzeby osób uciekających przed wojną lub prześladowaniem. Warunki mieszkaniowe istotnie wpływają na codzienne życie uchodźców oraz na proces integracji ze społeczeństwem przyjmującym – gdy są dobre, motywuje ich to do dalszych działań, takich jak np. podnoszenie kompetencji językowych i zawodowych, poszukiwanie pracy czy dbanie o edukację dzieci. Słowem: przyzwoite mieszkanie jest niezbywalnym warunkiem udanej integracji. Niestety państwo polskie nie jest w stanie zapewnić skutecznej i szeroko dostępnej pomocy mieszkaniowej uchodźcom, podobnie jak nie zapewnia jej własnym obywatelom. Dlatego tak ważne jest, aby każdy, kto może, pomagał uchodźcom we własnym zakresie.
Jak możesz pomóc w znalezieniu mieszkania?
Jeśli Ty lub Twoi znajomi macie możliwość wynajęcia mieszkania lub pokoju – nie bójcie się, gdy zwróci się do Was cudzoziemiec. Wystarczy, że będziecie postępować w taki sam sposób jak przy zwykłym wynajmie mieszkań. Ważne jest, żebyście wspólnie z uchodźcą podpisali umowę, w której zawrzecie wszelkie kwestie dotyczące opłat za czynsz i opłat eksploatacyjnych oraz ustalili okres wypowiedzenia umowy i wysokość kaucji.
Warto, by uchodźca choćby w minimalnym zakresie pokrywał opłaty związane z mieszkaniem – to daje poczucie odpowiedzialności i buduje samodzielność ekonomiczną. Jeżeli możesz sobie na to pozwolić, odstąp od pobrania kaucji lub rozłóż ją na kilka rat. Pamiętaj, że uchodźcy często nie mają oszczędności i nawet jeśli mogą opłacić czynsz w wysokości, na którą się umówicie, może nie być ich stać na wpłacenie naraz jego dwukrotności.
Dowiedz się więcej o sytuacji uchodźców na rynku mieszkaniowym.
Osobom nieznającym języka polskiego trudno jest szukać mieszkania w internecie. Możesz pomóc uchodźcy, zamieszczając w jego imieniu ogłoszenie w języku polskim na którymś z portali internetowych i przejrzeć razem z nim ogłoszenia o mieszkaniach do wynajęcia. Warto też, żebyś wraz z nim obejrzał wybrane mieszkania oraz asystował mu przy podpisywaniu umowy.
Świetną formą pomocy jest również udostępnianie informacji o poszukiwanym przez uchodźcę pokoju lub mieszkaniu na swoim profilu facebookowym lub przekazywanie tej informacji pocztą pantoflową. Może się okazać, że ktoś z Twoich znajomych lub znajomych znajomych bardzo chętnie przyjmie uchodźcę pod swój dach!
Obcokrajowcy często są dyskryminowani przez właścicieli mieszkań już na pierwszym etapie poszukiwania mieszkania – w trakcie rozmowy telefonicznej. Wynika to z bezzasadnego strachu przed tym, że wynajęcie mieszkania cudzoziemcowi może wiązać się z problemami. Wynajmujący często wolą odmówić wynajęcia mieszkania niż choćby umówić się na spotkanie z obcokrajowcem (problem ten jest omawiany w raporcie „Bezpieczny dom? Przemoc fizyczna i symboliczna wobec uchodźców i uchodźczyń”). Dlatego tak ważne jest, abyś uświadamiał swoich znajomych o wyjątkowo ciężkiej sytuacji uchodźców na rynku mieszkaniowym i namawiał ich do działania w tej sprawie.
Jeśli nie masz bezpośredniego kontaktu z uchodźcami, a chcesz pomóc, udostępniając lub wynajmując im mieszkanie, możesz zgłosić się do którejś z organizacji pozarządowych, które pomagają uchodźcom. Może zdarzyć się tak, że pracownicy organizacji będą akurat wiedzieli o osobach potrzebujących pomocy. Możesz również udać się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) lub Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (MOPR) i poinformować pracowników socjalnych o tym, że masz możliwość wynajęcia pokoju lub mieszkania uchodźcom.
Warto również, abyś odezwał się do grupy Refugees Welcome, która łączy uchodźców z Polakami chcącymi dzielić z nimi swój dom. Z tej krótkiej animacji dowiesz się, na czym polega ich działalność.