Bezpośredni kontakt z osobą, która na własnej skórze doświadczyła czym jest ucieczka przed wojną lub prześladowaniami, wielu ludziom pozwala na wyzbycie się negatywnych stereotypów narosłych wokół uchodźców. Dowiedz się, jak zorganizować takie spotkanie w Twojej okolicy.
Jeśli chcesz zainteresować członków swojej społeczności problemem uchodźców, przeciwdziałać upowszechnianiu się negatywnych stereotypów na ich temat, albo też zredukować zbiorowy niepokój związany z niedawnym osiedleniem się w Twojej miejscowości przyjezdnych, możesz rozważyć zorganizowanie wykładu, debaty lub warsztatów. Możesz na nie zaprosić samych uchodźców, osoby, które działają na ich rzecz, a także przedstawicieli lokalnych władz. Każdy z tych podmiotów będzie miał okazję podzielić się swoimi doświadczeniami; uczestnicy spotkania lub warsztatów będą natomiast mogli zapoznać się z kryzysem migracyjnym „od środka”, zobaczyć migrantów i osoby niosące im pomoc „na własne oczy” i, być może, zweryfikować swoje wcześniejsze sądy na ich temat.
Dlatego organizacja spotkania to bardzo wartościowa forma działania na rzecz uchodźców. Osoby, które zdecydują się przyjść na takie spotkanie, mają możliwość zadawania pytań i reagowania na bieżąco na opowieści, które usłyszą. Kontakt z żywym człowiekiem – przykładowo: migrantem z Syrii, wolontariuszem z obozu w Grecji, dyrektorem polskiego ośrodka dla uchodźców – przybliża uczestnikom historie uchodźców, i ułatwia pozbycie się uprzedzeń w stosunku do przyjezdnych.
Kogo można zaprosić
Do udziału w spotkaniu możesz zaprosić samych uchodźców i imigrantów, osoby pracujące w organizacjach pozarządowych lub nieformalnych inicjatywach działających na rzecz migrantów (ich spis znajdziecie tutaj), urzędników państwowych (np. z Urzędu ds. Cudzoziemców, ale też pracowników urzędu miasta lub gminy), pracowników instytucji międzynarodowych zajmujących się problemem uchodźców, reporterów, dziennikarzy, artystów, przedstawicieli środowiska akademickiego, Polaków mających za sobą doświadczenia uchodźcze lub imigranckie.
Pamiętaj o „gender balance” – wśród zaproszonych gości powinny znajdować się zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
Rodzaje spotkań
Oto propozycje formuł, jakie może przybrać Twoje spotkanie:
– debata/panel dyskusyjny
Jedna z najprostszych form spotkania: publiczność przysłuchuje się rozmowie kilku zaproszonych gości i prowadzącego. Ten ostatni moderuje dyskusję, zadaje przygotowane wcześniej pytania, ale też reaguje na wypowiedzi panelistów. Wymaga to od niego wcześniejszego zapoznania się z tematem debaty oraz posiadania umiejętności opanowywania stresu związanego z występowaniem przed publicznością. Do debaty warto zaprosić gości reprezentujących różne organizacje, i posiadających różne doświadczenia, tak aby w rozmowie pojawiło się możliwie dużo ujęć interesującego nas problemu. Ważnym elementem debaty są pytania z sali. Niekiedy dopuszcza się zadawanie pytań przez cały czas trwania debaty, jednak najlepiej jest podzielić przewidziany czas spotkania na dwie części – w pierwszej paneliści rozmawiają między sobą, w drugiej wchodzą w interakcje z publicznością.
– wywiad
Jest to forma zbliżona do debaty, z tą różnicą, że zamiast całego szeregu gości, prowadzący prowadzi rozmowę z jedną osobą.
– „żywa biblioteka”
W tej formule zaproszeni goście zamieniają się w „żywą książkę”, umożliwiając bezpośrednią interakcję z uczestnikami spotkania. Wymaga to od organizatora zadbania o osobne miejsca do rozmów – na przykład stoliki ustawione w różnych miejscach czytelni, krzesła rozstawione po dwa w auli. Goście – przykładowo: uchodźczyni z Czeczenii, wolontariusz pracujący z uchodźcami na Bałkanach, wykładowczyni arabistyki, psycholożka prowadząca w organizacji pozarządowej terapię uchodźców, Polak urodzony w 1943 roku podczas uchodźstwa w Iranie – zostają na stałe przypisani do jednego z miejsc. Uczestnicy spotkania mają możliwość „wypożyczyć” ich na indywidualną rozmowę. Możemy z góry określić czas rozmowy, tak aby zdynamizować spotkanie, i umożliwić uczestnictwo wszystkim, którzy przyjdą.
Rozmowy mogą mieć także charakter zbiorowy – jeden gość może rozmawiać z kilkoma uczestnikami. Trzeba jednak pamiętać, że taka interakcja będzie miała zupełnie inny charakter.
– „speed dating”
Spotkanie opiera się na pomyśle podobnym do „żywej biblioteki”. Gości sadzamy naprzeciw pustych krzeseł. Uczestnicy spotkania dosiadają się do nich i prowadzą krótkie rozmowy, ograniczone do około 5 minut. Po sygnale prowadzącego uczestnicy zamieniają się miejscami. Naszym celem jest to, żeby każdy uczestnik mógł porozmawiać z każdym gościem.
– „world cafe”
Ta forma spotkania sprawdza się szczególnie dobrze, kiedy chcemy wypracować konkretne rozwiązania w konkretnej sprawie. Uczestnicy toczą rozmowy przy kilkuosobowych stolikach (idealnie po 4-5 osób). Każdy stolik ma swojego gospodarza, który moderuje rozmowę. W ciągu 20 minut uczestnicy dyskutują na zadany temat. Po upływie określonego czasu, uczestnicy zmieniają stoliki. Gospodarz streszcza nowo przybyłym wnioski z poprzednich rozmów przy jego stole. Warto na bieżąco zapisywać idee i pomysły, które mogą być na koniec całego spotkania omówione na forum plenarnym. Spotkanie powinno odbywać się w luźnej atmosferze – dobrym miejscem jest kawiarnia.
– wystąpienie
Jest to prezentacja konkretnego zagadnienia przez jedną osobę. Może mieć formę wykładu, można też uzupełnić ją zdjęciami, krótkimi filmami oraz rozmową z publicznością.
– warsztaty
To najbardziej dynamiczna forma spotkania, która przybiera najrozmaitsze formuły. Możecie zaprosić osobę z zewnątrz, która je poprowadzi – najlepiej skontaktować się w tej sprawie z organizacją pozarządową zajmującą się edukacją międzykulturową. Możecie też sami poprowadzić warsztaty, według jednego z dostępnych scenariuszy:
1) Droga uchodźców/czyń i migrantów/ek do Europy
2) „Jak w domu…” – warsztat metodą dramy, dotyczący sytuacji uchodźców
3) Dramowe historie uchodźców
4) Uchodźcy – bliżej nas
5) Uchodźca jako obraz
6) Uchodźcy są wśród nas
Możecie też zmodyfikować scenariusz jednej z lekcji na potrzeby warsztatu.
Jak zorganizować spotkanie
– temat
Ustal program i tytuł spotkania. Pamiętaj, aby brzmienie tytułu, kształt programu oraz sposób promocji spotkania były dostosowane do Twojej grupy docelowej.
– miejsce i materiały
Zaplanuj, do jakiej liczby osób chcesz dotrzeć. Dobierz miejsce, które będzie mogło Was pomieścić – możesz o nie zapytać w kawiarni, domu kultury, szkole, parafii, organizacjach pozarządowych. Na tego typu spotkania sale udostępniane są zazwyczaj za darmo. Pamiętaj, żeby z potencjalnymi gospodarzami skontaktować się na kilka tygodni przed planowanym terminem spotkania. Poinformuj ich, jakie są Twoje zapotrzebowania dotyczące sprzętu (krzesła, oświetlenie, nagłośnienie, flipczarty, markery, etc.).
– goście
Zaproś ludzi, którzy będą mieli wystąpić na spotkaniu. Najłatwiej wyszukać ich adresy email lub skontaktować się z organizacją, w której pracują. Swoich gości możesz też odnaleźć na portalach społecznościowych. Jeśli nie dysponujesz środkami na wynagrodzenia, dobrym zwyczajem jest zaproponowanie zwrotu kosztów podróży, i – jeżeli to niezbędne – noclegu.
– promocja
Zrób plakat (możesz ściągnąć przygotowany przez nas projekt uniwersalnego plakatu) i rozwieś go w widocznych miejscach, w których mogą znaleźć się osoby, które chciałbyś zainteresować swoim wydarzeniem. Stwórz stronę spotkania na portalu społecznościowym. Możesz też poprosić organizacje pozarządowe o rozesłanie mailem informacji o wydarzeniu. Skontaktuj się też z lokalnymi mediami.