Manifestacje są jednym z narzędzi, dzięki którym obywatele mogą wpływać na władze. Mogą też być wyrazem sprzeciwu, poparcia lub solidarności. Jak zorganizować udaną manifestację?
Manifestacja „Uchodźcy mile widziani” (fot. Julia Rościszewska)
Zdefiniuj cel i wymyśl hasło
Najważniejsze są: zrozumiały dla wszystkich uczestników cel manifestacji oraz dobre hasło przewodnie. Pamiętaj, że czytelne i chwytliwe hasło przełoży się na większe zainteresowanie mediów i organizacji wspierających oraz na liczbę uczestników.
Zobacz, dlaczego warto manifestować i jak inaczej możesz wpływać na władze.
Wybierz odpowiednie miejsce
Na początku powinieneś wybrać rodzaj manifestacji: czy ma to być przemarsz ulicami miasta, czy protest w jednym miejscu.
Miejsce manifestacji – zarówno stacjonarnej, jak i ruchomej – powinno być łatwo dostępne i rozpoznawalne. Dobrze, jeśli samo w sobie stanowi już pewien symbol i może podkreślić znaczenie protestu.
Jeżeli Twoja manifestacja ma charakter przemarszu, zaplanuj trasę w taki sposób, żeby uczestnicy nie zmęczyli się za bardzo i nie zniechęcili w międzyczasie. Przy wyborze miejsca pamiętaj również o osobach niepełnosprawnych.
Zaplanuj, kiedy odbędzie się manifestacja
Ustal datę i godzinę manifestacji. Nie powinna trwać dłużej niż trzy godziny. Zazwyczaj najlepsze są sobotnie i niedzielne popołudnia, ponieważ najwięcej ludzi ma wtedy czas. Pamiętaj też, że uczestnicy muszą wcześniej zaplanować swój dzień, więc manifestację najlepiej ogłosić z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdź koniecznie, czy w dniu planowanej manifestacji nie odbywają się inne duże wydarzenia, jak np. inne manifestacje lub imprezy sportowe, które mogą utrudnić jej przebieg lub sprawią, że uczestnikom będzie trudniej na nią dotrzeć.
Zgłoś oficjalne zgromadzenie publiczne
Jeżeli przewidujesz, że w Twojej manifestacji uczestniczyć będzie więcej niż 15 osób, to według polskiego prawa należy powiadomić o niej odpowiedni organ gminy oraz wyznaczyć przewodniczącego zgromadzenia. Powinieneś zrobić to najpóźniej na trzy dni robocze przed demonstracją.
Jak to zrobić? Wystarczy dostarczyć władzom odpowiedni wniosek. Co powinno się w nim znaleźć? Imię, nazwisko, data urodzenia i adres przewodniczącego zgromadzenia. Należy podać również miejsce, datę (wraz z godziną rozpoczęcia), planowany czas trwania manifestacji oraz przewidywaną liczbę uczestników. Powinieneś również opisać, jak organizatorzy zamierzają zapewnić bezpieczeństwo uczestników i pokojowy charakter zgromadzenia. Pamiętaj, że możesz zwrócić się do gminy o przydzielenie dodatkowej ochrony policyjnej.
Bardzo ważne jest też, abyś po otrzymaniu zgody na manifestację nie zapomniał odebrać z gminy identyfikatora przewodniczącego zgromadzenia. Dokument ten uprawnia Cię do współpracy z władzami oraz służbami porządkowymi.
Pamiętaj, że w różnych gminach stosuje się różne ułatwienia dla zgłaszających manifestacje. Warto sprawdzić, jak to wygląda na stronach internetowych Twojej gminy. Na przykład w Warszawie wystarczy wypełnić formularz ze strony Urzędu Miasta i dołączyć zdjęcie przewodniczącego zgromadzenia. Dokumenty te możesz wysłać mailem, faksem lub doręczyć osobiście.
Więcej informacji o procedurze zgłaszania zgromadzeń można znaleźć na stronie ngo.pl.
Postaraj się jak najlepiej wypromować swoją manifestację
Od tego, jak wypromujesz manifestację, w znacznej mierze zależy jej sukces. Postaraj się zatem w taki sposób dobrać kanały promocji, by informacja o manifestacji dotarła do wszystkich potencjalnie zainteresowanych.
Oto wybrane przykłady kanałów promocji:
– Media społecznościowe. Dzięki nim małym nakładem czasu i przy zerowych kosztach otrzymujesz możliwość kontaktowania się z dużą ilością osób.
– Lokalne media: prasa, telewizja i radiostacje.
– Plakaty (możesz ściągnąć przygotowany przez nas projekt uniwersalnego plakatu) i ulotki zapraszające na manifestację. Pamiętaj jednak, żeby nie naklejać plakatów w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Lepiej wieszać je (po uzyskaniu zgody) w szkołach, bibliotekach, domach kultury i innych miejscach publicznych.
– Nie zapomnij dać nam znać, że organizujesz manifestację. Umieścimy informację o niej na naszej stronie.
Zobacz, jak skutecznie angażować media.
Zadbaj o oprawę wizualną manifestacji
Warto tak ją zaplanować, aby ludzie oglądający Twoją manifestację na żywo lub za pośrednictwem mediów od razu wiedzieli, co jest jej tematem. Jak to zrobić? Najlepiej przygotować transparenty, a jeśli możesz sobie na to pozwolić, to również gadżety promocyjne (np. przypinki albo chorągiewki). Postaraj się również przed manifestacją przygotować listę haseł, które będą intonowane podczas demonstracji.
Zaplanuj szczegółowo przebieg manifestacji
Po pierwsze, zadbaj o dobrych mówców. Warto z odpowiednim wyprzedzeniem zaprosić mądre, znane i szanowane osoby, by powiedziały kilka słów do uczestników. Pamiętaj jednak, że pojedyncza wypowiedź nie powinna przekraczać 10 minut.
Po drugie, czas manifestowania można urozmaicić puszczaniem muzyki – to doda zgromadzeniu dynamiki. Układając playlistę, postaraj się nie naruszać niczyich praw autorskich.
Po trzecie, manifestację można urozmaicić krótkim występem teatralnym, performance’em, lub flash mobem.
Po czwarte, warto zawczasu zadbać o dobre nagłośnienie. Podniesie to komfort uczestników manifestacji oraz przemawiających. Tradycyjne megafony zniekształcają dźwięk, postaraj się więc o dobry sprzęt i pamiętaj, że w przypadku przemarszu potrzebny będzie samochód wiozący głośniki i agregat prądotwórczy.
Po piąte, zwróć uwagę na pogodę. Jeśli jest gorąco, dobrze jest mieć wodę pitną i jednorazowe kubeczki. Jeśli jest zimno albo pada deszcz, warto rozdawać herbatę lub skrócić manifestację.
Po szóste, pamiętaj, że manifestację dobrze poprzeć konkretnymi działaniami, np. zbieraniem podpisów pod petycjami. Jeśli chcemy wykorzystać zgromadzenie do zbiórki pieniężnej lub rzeczowej, należy się do niej przygotować.
Zobacz jak zorganizować udaną zbiórkę.
Po siódme, dobrze, by ktoś robił zdjęcia podczas manifestacji. Będziesz mógł je potem wysłać mediom lub wykorzystać do promowania następnych swoich działań.
Po ósme, pamiętaj, by na samym końcu oficjalnie i publicznie zakończyć zgromadzenie i poprosić ludzi o rozejście się. Jest to jeden z prawnych wymogów organizowania manifestacji. Od momentu jej oficjalnego zakończenia zgromadzenie staje się nielegalne i nie ponosisz już za nie odpowiedzialności.